آیا تا به حال اتفاق افتاده است که بخواهید مطلبی را یاد بگیرید ولی در یادگیری آن مشکل داشته باشید؟ یا اینکه خواسته باشید مطلبی ساده را به شخصی آموزش دهید اما متوجه شده باشید که بیان و آموزش مطالب ساده نیز برای شما سخت باشد؟ اگر این اتفاق برای شما نیز رخ داده است احتمالاً سبک یادگیری شما با سبک آموزش معلمتان با یکدیگر متفاوت بوده است. اگر برای شما نیز چنین اتفاقی افتاده است ممکن است از فرآیند آموزش ناامید شوید و باعث ضعف در یادگیری شما شده باشد.

وقتی شما بتوانید ترجیحات یادگیری خود را به خوبی بشناسید ‌می‌توانید روش‌های دیگر یادگیری را نیز امتحان کنید و با استفاده از آنها یادگیری مطالب خود را تسریع ببخشید. شما می توانید با توجه به این نکات و افزایش توان خود در یادگیری، برای پذیرش در آزمون های تیزهوشان خود را آماده کنید.

با یادگیری این روش‌ها نه تنها خودتان ‌می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید بلکه ‌می‌توانید به افراد دیگری که مشکل کندی در یادگیری را دارند نیز آموزش دهید.

سبک‌های یادگیری

سبک‌های یادگیری مختلفی توسط محققان ارائه شده است که هم در کلاس های تیزهوشان استفاده می شود و هم در سایر کلاس ها، اما یکی از مدل‌هایی که بیشتر از سایرین مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد سبک یادگیری است که توسط ریچارد فلدر و باربارا سالامان در اواخر دهه ۸۰ میلادی ارائه شده است ‌می‌باشد. این مدل در سال ۲۰۰۲ توسط فلدر مورد بازبینی قرار گرفت و دارای چهار بعد در سبک یادگیری وجود دارد. به این ابعاد به صورت طیفی نگاه کنید که در طرف راست ترجیحی قرار دارد و در سمت چپ ترجیحی دیگر.

انواع یادگیری در افراد

یادگیری در افراد با توجه به روحیات و تجربیات زندگی متفاوت است. هر کدام از این افراد دارای تیپ یادگیری خاص خود هستند و در آموزش به این افراد و شکل یادگیری آنها در زمینه های مختلف، توجه داشت. برخی از این یادگیریها در افراد از طریق حس های مختلف انجام می‌شود. در ادامه به موارد حسی در شکل یادگیری افراد می‌پردازیم:

حسی

فراگیران حسی اطلاعات ملموس و کاربردی را ترجیح می‌دهند. آنها به دنبال حقایق می‌گردند.

شهودی

فراگیران شهودی اطاعات مفهومی، خلاقانه و نظری را ترجیح می‌دهند. آنها به دنبال معنی می‌گردند.

تصویری

فراگیران تصویری تصاویر و نمودارها را ترجیح می‌دهند. آنها به دنبال ارائه بصری می‌گردند.

گفتاری

فراگیران گفتاری اطلاعات نوشتاری یا گفتاری را ترجیح می‌دهند. آنها به دنبال توضیح توسط کلمات می‌گردند.

فعال

فراگیران فعال ترجیح می‌دهند که اجسام را دست کاری کنند، آزمایشهای فیزیکی انجام دهند و با آزمانیش یادبگیرند. آنها از حل مستلع به صورت گروهی لذت می‌برند.

متفکر

فراگیران متفکر ترجیح می‌دهند که روی مسائل تفکر و گزینه ها را ارزیابی کنند و از طریقتجزیه و تحلیل یادبگیرند. آنها ترجیح می‌دهند که مسائل را به تنهایی حل کنند.

جزءنگر

فراگیران جزءنگر ترجیح می‌دهند که اطلاعات را به صورت خطی و منظم در اختیار داشته باشند؛ آنها جزئیات را کنار هم قرار می‌دهند تا تصویر کلی را پیدا کنند.

کل نگر

فراگیران کل نگر رویکر کلی و سازمان یافته را ترجیح می‌دهند. آنها ابتدا تصویر بزرگ تر را می بینند و بعد به جزئیات می‌پردازند.

برای اینکه بتوانید از سبک‌های یادگیری استفاده کنید باید ابتدا بدانید در کدام دسته هستید و سپس مطابق با همان رویکرد متعادل‌تری را پیش بگیرید. بنابراین نه تنها ‌می‌توانید بازدهی خود را افزایش دهید بلکه ‌می‌توانید روش‌های دیگر را نیز امتحان کنید. اما هرگز فراموش نکنید که در استفاده از سبک‌های یادگیری همواره اصل تعادل را داشته باشید. وقتی این کار را انجام ‌می‌دهید نباید از طیف طرف دیگر دور شوید چرا که این کار باعث خواهد شد تا قابلیت‌های خود را برای دریافت اطلاعات جدید و درک سریع و دقیق محدود ‌کنید.

استفاده از فهرست سبک‌های یادگیری

با استفاده از این فهرست نه تنها ‌می‌توانید مهارت‌های یادگیری خود را ارتقا دهید بلکه ‌می‌توانید آن را به دیگران نیز توصیه کنید.

توسعه مهارت‌های یادگیری

گام اول

فهرست ترجیحات یادگیری را برای هر کدام از ابعاد یادگیری مطالعه و بررسی کنید و ببینید که کدام ترجیحات برای شما مناسب است.

گام دوم

نتایج را بررسی کنید و ابعادی را که باعث برهم زدن تعادل ‌می‌شوند را شناسایی کنید. منظور از تعادل این است که به تمام جنبه یک سبک یکسان اهمیت بدهید و از بر هم زدن تعادل که منجر می‌شود به یکی از سبک‌های یادگیری بیشتر تمایل داشته باشید و از سبک دیگر فاصله بگیرید دوری کنید.

گام سوم

برای هر کدام از ابعاد خارج از تعادل از فرآیندهای زیر برای ارتقای مهارت‌های خود استفاده کنید:

۱- فراگیری حسی

اگر یادگیری شما مبتنی بر حواس است به جای اینکه بخواهید با موقعیت‌های جدید خود را سازگار کنید بر روی مطالبی که از قبل ‌می‌دانید تمرکز کنید. ابتدا اطلاعات تئوری را یاد یگیرید و سپس به دنبال حقایقی باشید که این نظریه‌ها را رد یا تأیید ‌می‌کنند.

۲- فراگیری شهودی

اگر خیلی بر حس‌های درونی خود تکیه ‌می‌کنید ممکن است بر روند یادگیری اختلال ایجاد کند و به روند تصمیم‌گیری و حل مسئله را دچار مشکل نمایید. خودتان را مجبور به یادگیری و به خاطر سپردن مطالب و اطلاعات کنید تا بتوانید به راحتی بتوانید از نظریه‌ای انتقاد کنید و یا آن را تأیید کنید. بر روی مطالبی که ‌می‌خوانید کمی ‌تأمل کنید و خیلی سریع از روی آنها رد نشوید.

۳- فراگیری تصویری

اگر بیشتر بر اطلاعات تصویری تکیه دارید ممکن است که از جزئیات غافل بمانید و اطلاعات مهمی ‌را از دست بدهید. اگر قصد دارید تا این اطلاعات را به افراد دیگر انتقال دهید باید مهارت‌های یادگیری مطالب نوشتاری یا گفتاری خود را تقویت کنید. سعی نمایید مهارت‌های نوشتاری خود را تقویت کنید و سعی کنید اطلاعاتی را که یاد گرفته‌اید را به دیگران منتقل نمایید.

۴- فراگیری گفتاری

هدف از انتقال اطلاعات از طریق نمودارها و فلوچات‌ها این است که افراد از طریق آنها بتوانند اطلاعاتی سریع را بدست آورند. اگر بتوانید مهارت‌های خود را در درک نمودارها و سایر ابزارهای بصری بالا ببرید ‌می‌توانید مهارت‌های یادگیری خود را بهبود ببخشید. وقتی از مطالبی یادداشت‌برداری ‌می‌کنید سعی کنید بین مفاهیم دسته‌بندی ایجاد کنید و آنها را از طریق نمودار و فلش تحلیل نمایید. سعی نمایید برای بهتر درک کردن موضوع مطالب را با استفاده از جداول و نمودارها بیان کنید.

۵- فراگیری فعال

سعی نمایید که اطلاعاتی را که دریافت ‌می‌کنید را در ذهن خود تحلیل نمایید و قبل از اینکه این اطلاعات را به دیگران انتقال دهید آن را در بخوبی تحلیل نمایید و سپس آن را به افراد دیگر انتقال دهید تا بتوانید به بیراهه نروید.

۶- فراگیری متفکرانه

اگر درباره موضوعی زیاد فکر ‌می‌کنید این احتمال وجود دارد که دچار سکون شوید و دست به هیچ اقدا‌می‌ نزنید. به هر حال باید دست به اقدام بزنید و سعی کنید در تصمیم‌گیری‌های گروهی شرکت کنید و اطلاعات خود را تا جایی که ‌می‌توانید با دیگران به اشتراک بگذارید.

۷- فراگیری جزئی نگرانه

وقتی مطالب را به اجزای کوچکتری تبدیل ‌می‌کنید یادگیری آنها آسانتر خواهد شد. این کار در ظاهر مفید به نظر ‌می‌رسد اما گاهی اوقات بازدهی چندانی ندارد. سعی کنید کارها را آهسته انجام دهید تا متوجه جزئیات و چگونگی روند امور باشید. از خودتان بپرسید که این گونه کار کردن در طولانی مدت چه نتایجی را در برخواهد داشت. اگر کاربردی عملی را نمی‌توانید بیابید پس بهتر است آن کار را کنار بگذارید و یک تصویر بزرگتر از کارهای خود ایجاد نمایید.

۸- فراگیری کلی نگرانه

اگر درک تصویر بزرگ برای شما راحت‌تر است ‌می‌توانید سریع تر پیش بروید. سعی کنید قبل از تصمیم‌گیری و نتیجه‌گیری تما‌می ‌مراحل حل مسئله را پشت سربگذرانید. اگر توانایی این را ندارید که حل مسئله را به خوبی برای فرد دیگری توضیح دهید پس احتمالاً جزئیات مهمی‌ را جا انداخته‌اید.

فراگیری دوار

هر فردی که قصد آموزش مطلبی را به دیگران دارد سعی ‌می‌کند برای این کار از ابزارهای مختلفی که فکر ‌می‌کند ‌می‌تواند به انتقال بهتر مفاهیم کمک کند استفاده نماید. برای این کار ممکن است که شما از ابزارها و شیوه‌های آموزشی استفاده نمایید که از ترجیحات شما گرفته شده باشد. به عنوان نمونه اگر شما از آموزش تصویری به جای آموزش گفتاری استفاده ‌می‌کنید احتمالاً شما نیز برای آموزش دیگران نیز از همین ابزار استفاده خواهید کرد.

پس بهتر است ترجیحات یادگیری خودتان را به خوبی بشناسید تا بتوانید تجربه‌ای متعادل را برای آنها فراهم بیاورید. این تحقیقات بر روی نحوه یادگیری باعث فراهم شدن زمینه برای موفقیت در آزمونهای مختلف تحصیلی خواهد بود. نمونه‌هایی برای هر یک از سبک‌ها در ادامه آورده شده است:

حسی-شهودی: مفاهیم را به صورت کلی و حقایق محض را ارائه دهید.

تصویری-گفتاری: از ابزارهای تصویری و گفتاری استفاده کنید.

فعال-متفکر: آموزش تجربی و با استفاده از آزمایش و تحلیل را در آموزش خود قرار دهید.

جزئی نگر و کل نگر: جزئیات را در کنار تصویر بزرگ قرار دهید.